III debata na temat stanu czystości wód jeziora Morzycko

III debata na temat stanu czystości wód jeziora Morzycko; istniejących i potencjalnych źródeł zagrożenia oraz konieczności działań zmierzających do poprawy stanu czystości.

Debata odbyła się 8 listopada 2005r. i była jednym z ważniejszych punktów obrad XXVIII Sesji Rady Miejskiej w Moryniu.

Uczestnikami debaty ( poza wcześniej biorącymi udział w sesji ) byli:

Szlagier Józef -Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie

Matoszko Andrzej- Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie

Mariola Górniak- Starostwo Powiatowe w Gryfinie Wydział Ochrony Środowiska

Szymoniak Stanisław- Agencja Nieruchomości Rolnych w Gryfinie

Pluciński Paweł- Koło Młodych Ekologów przy Zespole Szkół w Moryniu

Mika Jerzy - Submarine Scubapro

Janicki Henryk - Stowarzyszenie Przyjaciół Morynia i Jeziora Morzycko

Skor Wolfgang - Regional Entwicklung De Po Re

Schneider Witold- Symak Naft

PZW Koło Morzycko Moryń

Debatę otworzył Przewodniczący Rady Miejskiej w Moryniu, który przywitał zaproszonych gości.

Poinformował, że organizatorem debaty jest Burmistrz Morynia mgr Jan Maranda, któremu oddał głos.

Jan Maranda podkreślił znaczącą rolę jeziora Morzycko w naszej gminie i nie tylko. Obecnie w gminie dominuje rolnictwo, ale czynione są działania aby funkcją dominującą była turystyka.

Celem obecnej debaty jest podjęcie kolejnych kroków mających na celu zapobieganie potencjalnym zagrożeniom.

Głównym zadaniem III debaty jest utworzenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego pn. „ Morzycko”, obejmującego jezioro i tereny przyległe do jeziora.

Burmistrz Morynia poinformował o działaniach jakie zostały podjęte dla poprawy stanu czystości jeziora Morzycko:

- w zakresie dokumentacyjnym uporządkowana została gospodarka wodno- ściekowa wokół jeziora, ( kwota zadania 12,5 mln zł)

- zawarto umowę z firmą, która opracowuje wniosek o pozyskanie środków na realizację zadania ( mechanizm norweski, z którego można pozyskać 60% środków na realizację zadania)

- w 2004r. jezioro objęte było monitoringiem przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,

- zablokowanych zostało kilka leśnych dróg dojazdowych nad brzegi jeziora i w parku w Moryniu, aby ograniczyć wjazd samochodów,

- kontynuowana była współpraca z niemieckim i szczecińskim klubem płetwonurków, którzy m.in. oczyszczali dno jeziora i prowadzili badania,

- przed sezonem letnim robione są badania wód w kąpieliskach w Gądnie i Moryniu

- dwukrotnie w ciągu roku przeprowadzane są akcje „ Sprzątanie Świata” i „ Dzień Ziemi”,

- przez Radę Powiatu Gryfińskiego na wniosek Burmistrza została podjęta uchwała o poruszaniu się jednostek motorowych,

- na trasie 12,5 km ścieżki rowerowej wokół jeziora Morzycko Nadleśnictwo Mieszkowice wykonało drewniane elementy ( siedziska). Są to punkty wypoczynkowe. W niedługim czasie powstaną kolejne punkty. Nadleśnictwo wykonało również część ścieżki rowerowej od pierwszego do drugiego domku i do wjazdu na ul. Zieloną w Gądnie, wykonało mostek i poręcze,

- poprawiony został stan nawierzchni ulicy Zielonej będącej jednocześnie odcinkiem trasy rowerowej,

- opracowano dokumentację i uzyskano pozwolenie na budowę pomostu cumowniczo- widokowego przy plaży miejskiej w Moryniu, przewidywany termin rozpoczęcia zadania wiosną zakończenia przed sezonem letnim 2006r.,

- trwają prace geodezyjne nad wydzieleniem terenu „rybakówki” po których zostanie ona przejęta na mienie gminne od Agencji Nieruchomości Rolnych, a następnie przekazana w zarządzanie Polskiemu Związkowi Wędkarskiemu,

- udostępnione zostały do korzystania przez mieszkańców i turystów pomosty w pobliżu „ Cypla pod lipą”,

- przygotowany został projekt uchwały w sprawie uznania jeziora Morzycko i terenów do niego przyległych za zespół przyrodniczo- krajobrazowy, który jest kolejnym krokiem do ochrony powyższych terenów.

Następnie głos zabrali goście zaproszeni na debatę.

Pan Pluciński Paweł - opiekun Koła Młodych Ekologów uzasadniał celowość powołania zespołu przyrodniczo- krajobrazowego. Przedstawił rzadkie gatunki roślin i zwierząt, występujące w jeziorze i jego okolicach, które grożą wyginięciem .W związku z tym należy podjąć wszelkie działania zmierzające do ochrony szczególnie jeziora i terenów przyległych ( torfowisk, bagien pasma lasów, parku miejskiego). W tym celu przygotowano projekt uchwały o powołaniu zespołu przyrodniczo- krajobrazowego. Część miejsc należy objąć ochroną czynną. Są to tzw. Małe Jeziorko, Liliowa Zatoka, Pływający Cypel, Bobrze Bagno, Ujście Słubii.

Ochrona czynna w tych miejscach będzie polegała na działaniach związanych z likwidacją „ dzikich mostków wędkarskich”, oraz ustawienia tablic informacyjnych z wyszczególnionymi walorami obiektów i ich zagrożeniami.

Tablice zostaną wykonane przez Koło Młodych Ekologów przy współudziale finansowym gminy.

Powołanie zespołu przyrodniczo - krajobrazowego jest jedną z najłagodniejszych form ochrony przyrody. Pan Pluciński przedstawił zakazy jakie będą obowiązywały na terenie zespołu oraz te które nie będą obowiązywały. Nadzór nad zespołem przyrodniczo- krajobrazowym będzie pełnił Burmistrz Morynia.

Pan Szlagier Józef - Zastępca Dyrektora Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie. Poinformował o tym, że zmieniła się rola Zarządu Melioracji. Obecnie od 2001r.wszystkie wody płynące stanowiące własność Skarbu Państwa podlegają Marszałkowi Województwa. Zarząd Melioracji w imieniu

Marszałka pełni rolę właścicielską nad wodami płynącymi w województwie zachodniopomorskim. Również nad jeziorem Morzycko. Zadania melioracji polegają na zagospodarowaniu gruntów pokrytych wodami. Budowa jakichkolwiek obiektów w obrębie wód płynących winna być uzgadniana z Marszałkiem Województwa np. budowa pomostów. Jeżeli zadania są podejmowane bez uzgodnień są to działania bezprawne.

Część jezior została już przekazana Marszałkowi przez Agencję Nieruchomości Rolnych , część nadal jeszcze pozostaje w administrowaniu Agencji. Obecnie trwają działania aby je przejąć i prowadzić prawidłową gospodarkę rybacką. Na terenie województwa jest 1650 jezior do przejęcia. Obecnie trwa dokładne wyznaczanie linii brzegowych. Pozostałe tereny przeznaczone będą do zagospodarowania.

Dyrektor poinformował, iż na ukończeniu jest dokumentacja zadania „ Budowa zastawki jaz na rzece Słubii z przepławką dla ryb”. Samo zadanie zostanie zrealizowane w 2006r. z Sektorowego Programu Operacyjnego, po wykonaniu pełnej dokumentacji. Podpisana jest umowa na opracowanie projektu. Od stycznia 2006r. mogą składać wniosek o aplikację zadania.

Wyjaśnił, że każdy zainteresowany zrobieniem czegoś na wodzie musi mieć prawo do dysponowania gruntem w formie umowy użytkowania wodami.

Po wystąpieniu Pana Szlagiera Józefa głos zabrał Burmistrz Morynia.

Wyjaśnił, że w związku z częstymi zmianami ekip rządzących wodami tempo realizacji zadania na rzece Słubii jest zbyt długie. Dobrze było by, aby realizator zadania nie czekał na środki z SPO lecz uruchomił środki własne. Do właściciela wód należy zmiana zapisu w ewidencji gruntów, iż jezioro Morzycko jest wodą płynącą nie stojącą. Nic nie jest robione bezprawnie, gmina posiada wszystkie pozwolenia na budowę pomostu. Potrzebna jest tylko przychylność. Poprosił o zwiększenie tempa wykonania zadania- budowa zastawki w związku z krytycznym spadkiem poziomu wody w jeziorze Morzycko należącym do znaczących w skali kraju.

Pan Henryk Janicki- zabierając głos w imieniu Stowarzyszenia Przyjaciół Morynia i Jeziora Morzycko stwierdził, że jest jeszcze wiele do zrobienia. Bardzo niepokoi go negatywne oddziaływanie na stan wód jeziora Morzycko i rzeki Słubii oczyszczalnia ścieków w Witnicy ( potwierdzają to przeprowadzane badania). Towarzystwo wspólnie z DE PO RE ( stroną niemiecką) postanowili przedstawić projekt mający na celu zmianę tego stanu. Byłby to początek całego cyklu zmierzającego do objęcia ochrona całego dorzecza Słubii ( od Białęg poprzez Narost, jeziora witnickie , oczyszczalnię ścieków w Witnicy). Pan Schneider Witold- przedstawiciel biura projektowego SYMAK NAFT. Biuro prowadzi wiele działań i badań związanych z jeziorem Morzycko. Obecnie brakuje kompleksowej koncepcji ochrony jeziora. Biuro stworzyło projekt, który chce przekazać do Pomeranii za zgodą gminy, zawierający koncepcję zagospodarowania jeziora, ochrony przyrody i zagospodarowania turystycznego.

Zaproponował spotkanie podczas, którego zaprezentuje projekt.

Pan Głodny Karol- przewodniczący Rady Miejskiej w Moryniu wyraził zadowolenie z tego, iż wiele jednostek jest zainteresowanych zagospodarowaniem jeziora i terenów do niego przyległych, ożywieniem ruchu turystycznego w gminie, ale projekt obejmuje kilka gmin i uważa że rozmowy w tych sprawach winny się raczej odbywać na szczeblu powiatu. Sama gmina Moryń nie jest w stanie zrealizować zadań zawartych w opracowanym projekcie.

Pan Burmistrz - potwierdził stanowisko Przewodniczącego Rady. Nie zgodził się ze stroną niemiecką , że prowadzone są w gminie krótkowzroczne działania.

Gmina posiada opracowane studium rozwoju miasta i gminy Moryń, wieloletnie programy finansowe, plany poszczególnych miejscowości. Jesteśmy członkiem dwóch Związków Celowych Gmin. Najpierw należy wykonać elementarne kroki, a potem następne. Jako gmina jesteśmy otwarci na współpracę z każdym komu leży na sercu dobro jeziora Morzycko.

Przygotowany projekt uchwały o powołaniu zespołu przyrodniczo-krajobrazowego stanowi kolejny krok z wielu, który ma chronić jezioro. Jest to realizacja postulatu z poprzedniej debaty.

Pan Skor Wolfgang - De Po Re interesuje się gospodarczym rozwojem jezior. Stwierdził, że nie ma dużych możliwości rozwoju gospodarczego, dlatego ważnym jest prowadzenie działań w zakresie rozwoju turystycznego. Jeżeli jakość wód jeziora będzie zadowalająca skorzystają na tym nie tylko mieszkańcy ale i turyści. Współpracując razem można pozyskać znaczne środki finansowe na wspieranie rozwoju turystycznego gminy Moryń. Należy więc sięgnąć po środki z programu INTERREG III A do końca br.

Pan Henryk Janicki -zaproponowł, aby w budżecie gminy Moryń przeznaczyć środki na realizację powyższego projektu. Otrzymał odpowiedź od Burmistrza Morynia, że decyzja zostanie podjęta z chwilą złożenia projektu Radzie Miejskiej przez stronę niemiecką . Wtedy też Rada rozpatrzy wniosek o zabezpieczenie środków na realizacje projektu.

Pani Mariola Górniak - Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska w Starostwie Powiatowym w Gryfinie przybliżyła rolę Powiatu w zakresie ochrony środowiska. Rola powiatu ogranicza się do funkcji administracyjnych i kontroli wydanych decyzji. Współpraca jest możliwa w ramach posiadanych kompetencji. Realizacja wspólnych projektów byłaby możliwa gdyby działały Związki Gmin, które praktycznie nie działają.

Pan Paweł Pluciński - wspólnie z młodzieżą należącą do Koła Młodych Ekologów badają jakość wody i okazuje się, że najgorsza jest jakość wody wpływającej do Słubii ( okolice oczyszczalni ścieków w Witnicy). Jakość wody wpływającej jest o stopień gorsza niż jakość wody wypływającej ze Słubii. Najprawdopodobniej wody zanieczyszczane są przez oczyszczalnię w Witnicy.

Pan Burmistrz - poinformował, że już w niedługim czasie oczyszczalnia w Witnicy zostanie przejęta na mienie gminne, wówczas podejmiemy wszystkie kroki, aby ograniczać zanieczyszczanie wód przez oczyszczalnię.

Pan Mika Jerzy - zwrócił problem na „ dzikie pomosty”, które szpecą i zagrażają bezpieczeństwu. Kto ma się nimi zająć?

Pan Stanisław Szymoniak - odpowiedział, że jest to zadanie dzierżawcy jeziora czyli Polskiego Związku Wędkarskiego. Jeżeli pomosty są nielegalne to PZW powinno te sprawy regulować , informując Agencję Nieruchomość Rolnej , a później Marszałka Województwa, który administruje wodami płynącymi.

Pan Burmistrz - wskazał, że sprawy „ dzikich pomostów” uregulowane są również w projekcie uchwały o ustanowieniu zespołu przyrodniczo-krajobrazowego.

Burmistrz dokonał podsumowania debaty.

Podziękował wszystkim , którzy przybyli na III debatę dot. stanu czystości wód jeziora Morzycko.

Z III debaty wypracowane zostały kolejne wnioski do realizacji:

1. przyśpieszyć budowę zastawki na rzece Słubii i przepławki dla ryb,

2. przejąć na mienie gminne oczyszczalnię ścieków w Witnicy i podjąć działania mające na celu eliminację zanieczyszczeń,

3. wykonać tablice informacyjne o powołaniu zespołu przyrodniczo- krajobrazowego z wyszczególnionymi walorami obiektów i ich zagrożeń oraz postawienie ich na terenach uznanych za najcenniejsze obszary zespołu przyrodniczo- krajobrazowego

4. w dalszym ciągu kontynuować wszelkie działania mające poprawić czystość jeziora oraz prowadzące do kompleksowego zagospodarowania jeziora i terenów przyległych,

5.poprzez wspólne działanie doprowadzić do likwidacji „ dzikich pomostów” na jeziorze Morzycko.

Podczas obrad sesji Rady Miejskiej w Moryniu jednogłośnie podjęto uchwałę o utworzeniu zespołu przyrodniczo- krajobrazowego pn. „Morzycko”

Sporządziła : Elżbieta Grygorcewicz